Bossche Encyclopedie | Dr. Hermansstraat

afb. Wally Walschots, 16 januari 2009

Dr. Hermansstraat

De Vliert

Dr. C.A. Hermans, geboren te Oss, was Rector van het Stedelijk Gymnasium te 's-Hertogenbosch, medeoprichter van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, historicus en folklorist.
Bron: Straatnamen in De Vliert
~~~ Genoemd naar dr. Cornelis Rudolphus Hermans. Historicus. Eerste stadsarchivaris van 1841 tot ongeveer 1857. Geboren 22 februari 1805 te Oss, overleden 14 december 1869. Oprichter Noord-Brabants Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen. Grondlegger van het Noord-Brabants Museum. Promoveerde in 1834 tot doctor in de letteren. Was vanaf 1834 rector van de Latijnse School, die hij in 1848 omzette in een gymnasium. Kreeg ook bekendheid door de publicatie van een grote reeks geschriften waaronder Geschiedkundig Mengelwerk over de provincie Noord-Brabant (1840-1841); Bijdragen tot de geschiedenis, Oudheden, Letteren, Statistiek en Beeldende Kunst der provincie Noord-Brabant (1845); Verzameling van Charters en Geschiedkundige Bescheiden betrekkelijk het Land van Ravenstein (1848-1850); Annales Canonicorum Regularium S. Augustini ordinius S Crusis (1858).
Bron: Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch

Dr. Hermans eerste stadsarchivaris

De Dr. Hermansstraat loopt van de Aartshertogenlaan naar de Van Rijckevorsel Van Kessellaan. De straat is genoemd naar Cornelis Rudolphus Hermans. Geboren op 22 februari 1805 te Oss, overleden 18 december 1869 te 's-Hertogenbosch. Hij studeerde letteren in Leiden.

Na het behalen van zijn doctorstitel in 1834, werd hij aangesteld als rector van de Latijnse School in onze stad. Het was in die tijd bepaald niet druk op school: naast Hermans was er een conrector en een leraar voor zes leerlingen. Hermans breidde de school sterk uit. In 1848 zette hij de Latijnse School om in een gymnasium, dat zeven jaar later het grote pand aan het Nachtegaalslaantje zou betrekken. Hermans kreeg ruime bekendheid door de publicatie - tussen 1834 en 1867 - van een grote reeks geschriften over Noord-Brabant. Met name Brabantse archeologie had zijn grote belangstelling. Begin 1836 kwamen enkele personen bij hem thuis om te komen tot een Provinciaal Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen, zoals dat reeds in andere provincies bestond. Aan het einde van dat jaar waren er al bijna 350 leden, de officiële oprichtingsvergadering vond plaats op 8 maart 1837. Het genootschap als zodanig bestaat niet meer. In 1986 zijn de oorspronkelijke collecties opgesplitst en op verschillende locaties ondergebracht. Het Noordbrabants Museum (sinds 1924 de opvolger van de museale collectie van het Genootschap) kreeg de kunstprenten en de boeken en tijdschriften over penningkunde. De charters zijn naar het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) gegaan; het BHIC is het voormalige Rijksarchief van Noord-Brabant, gevestigd in de Citadel. De overige stukken (waaronder ruim 100.000 boeken, de Topografische Historische Atlas en de Fotodatabank van Martien Coppens) werden in bruikleen gegeven aan de Universiteit van Tilburg, ondergebracht in het bibliotheekgebouw en bijeengehouden onder de naam Brabant-Collectie.
In 1841 werd Hermans de eerste stadsarchivaris van 's-Hertogenbosch, dat daarmee de tweede stad in Nederland was die zo'n functionaris aanstelde. In 1849 bleek de stad geen financiële middelen te bezitten om hem zijn jaarsalaris van 100 gulden te betalen. Hermans besloot daarop om onbezoldigd werkzaam te blijven tot 1857. In 1943 kreeg Hermans een straatnaam in onze stad toebedeeld. In normale tijden worden straatnamen vastgesteld door de gemeenteraad. In het geval van de Dr. Hermansstraat gebeurde dit door het college van B & W, omdat tijdens de oorlogsjaren de gemeenteraden buiten werking waren gesteld.

Stadsblad woensdag 17 oktober 2012 | 7

Dr. Hermansstraat

Op 22 februari 1805 werd in Oss Cornelius Rudolph Hermans geboren als de op één na oudste van de 13 kinderen van zilversmid (later gemeente-ontvanger) H.G. Hermans en zijn vrouw E. van de Goor. De jongen studeerde aan het gymnasium, dat hij verliet om te gaan werken en om in Leiden letteren te gaan studeren. Na het behalen van zijn doctorstitel in 1834 werd hij aangesteld aan de Latijnse School in 's-Hertogenbosch als rector.

Druk was het niet op die Bossche Latijnse School. Naast Hermans was er een conrector en een leraar; terwijl er zes leerlingen waren! Hermans breidde de school sterk uit: een jaar later was het leerlingenaantal verdubbeld. In 1848 werd de Latijnse School omgezet tot het Gymnasium, dat in 1855 het gebouw aan het Nachtegaalstraatje betrok.

Begin 1836, dus precies 150 jaar geleden, ontving Hermans enige belangstellenden bij zich thuis, om te komen tot een Noord-Brabants Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen, zoals dat ook reeds in de andere provincies bestond. Per 1 december van dat jaar waren er al 341 leden, terwijl de officiële oprichtingsvergadering pas op 8 maart 1837 zou worden gehouden.

Het Provinciaal Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen, thans - opnieuw maar verkort - weer Noordbrabants Genootschap geheten, is momenteel blijkbaar een zeer ernstige crisis in haar bestaan te boven. Al blijft het onduidelijk wat er met haar historisch boeken- en prentenbezit (verzameld gedurende anderhalve eeuw en thans bewaard in het voormalige gymnasiumgebouw) staat te gebeuren. Blijft het in 's-Hertogenbosch of wordt er een huisvesting elders in de provincie gezocht?

In 1841 werd Hermans stadsarchivaris van 's-Hertogenbosch, dat daarmee de tweede stad in Nederland was die een dergelijke functionaris aanstelde. Toen in 1849 de stad geen financiële middelen meer bezat om hem zijn jaarsalaris van 100 gulden uit te betalen, bleef hij onbezoldigd werkzaam tot 1857. Hermans is ons bekend als historicus, waarbij vooral de archeologie zijn belangstelling had. Talloze publicaties van zijn hand verschenen tussen 1834 en 1867. Op 18 december 1869 overleed hij in 's-Hertogenbosch. In 1943 kreeg Hermans een straatnaam in onze stad. Normaal worden straatnamen benoemd door de gemeenteraad, doch dit gebeurde door B en W, omdat in de oorlogsjaren geen gemeenteraad functioneerde.

Brabants Dagblad donderdag 30 januari 1986

Dr. Hermansstraat

De Vliert

Dr. Hermans eerste stadsarchivaris

Dr. Hermansstraat

Henny Molhuysen

Huisnummerwijziging

Op deze pagina